Perilunat Çıkık - El Bileğinin Çıkığı

El bileği travmalarının %10 undan daha az olan nadir görülen bir yaralanmadır. Yüksek enerjili travma gerektiren yaralanmalardandır. %25 hastaya ilk yaralanmalarda tanı konamamaktadır. Perilunat çıkıklar dendiğinde klasik olarak skafolunat (SL), Kapitolunat (CL) ve Lunatriquatral (LT) eklemler de olan bozulmalardır.

Hiperekstansiyonda ve ön kol supinasyonda düşme en sık yaralanma mekanizmasıdır. Perilunat çıkık sonrası bağlarda oluşan kopmalar, tedavi edilmez ise ciddi el bilek dinamiğinin bozulmasına (instabilteye) ve uzun dönemde eklemlerde (SL + CL + LT) dejeneratif bozukluğuna yol açar.

Evre 1: SL instabilite

Evre 2-4: Progresive olarak perilunat instabilitenin kötüleşmesi.

Proksimal kemerde bozulma radial kenardan başlayarak ulnar kenara doğru ilerler. Distal karpal sıra kemikleri dorsal ve dorsoradial yöne meyilli bir hareket yönü varken, skafoid ve proksimal sıra kemikleri taamamen perilunat çıkığa ve volara yönelir. Perilunat bağlar yırtıldığı zaman, çok güçlü palmar bağlar nedeni ile, lunat kemiği radiokarpal eklemde kalırken geri kalan karpal kemikler dorsale çıkar.

İlk acil müdahale de çoğu zaman değerlendiren doktorun dikkatinden kaçabilecek bir yaralanma olduğu için çoğu zaman hastalar uzun dönemde el bilek eklem sertliği veya post-travmatik eklem artriti ile gelebilmektedir.

Uzun dönem çıkık sonrası lunatın oluşturduğu basıya maruz kalmış olan Median Sinir yaralanması, skafoid ve/veya lunatun avasküler nekrozu ve prot-travmatik artrit en büyük problemlerdendir.

Erken cerrahi müdahale çok çok önemli olup uzun dönem konservatif tedaviye bırakılmamalıdır.

Kombine dorsal ve volar yaklaşımlar yapılabilmektedir. Ama sadece dorsal yaklaşım yapılarak palmar bağların korunması ve yumuşak dokuya minimal hasarı verilmiş de olunur. Bu yaklaşım ile aynı zamanda proksimal sıra, mid-karpal eklemlere güzel yaklaşım yapılabilirken erken rehabilitasyonada izin verir.

Serklaj telleri ile stabilisazyon , K telleri ile tespit ve ankor dikişleri ile de tespitler yapılmaktadır. Fiksasyonların yeterli süre tutulması uzun dönem de çıkığın tekrarlamaması açısından önemlidir.

Sonuç:

Perilunat çıkıklar nadiren olan bir yaralanmalar olmasında rağmen yüksek enerjili travmalarda el bileğinin önemli bir sorunudur. Erken tanı ve tedavi karpal kemiklerin avasküler nekrozunun oluşmasının önlenmesi açısından önemlidir. Yeterli görüntüleme (3D tomografi / MR) mutlaka yapılarak hızlı tedavi ile en iyi sonuçlar alınmaktadır.